​Tổng Quan Về Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy

​Một trong những hạng mục bắt buộc cần lắp đặt tại các doanh nghiệp , nhà máy ​xí nghiệp chính là hệ thống cứu hỏa hay còn gọi hệ thống phòng cháy chữa cháy. Tuy nhiên doanh nghiệp của bạn có đang lắp đặt đúng và đủ thiết bị phòng cháy chữa cháy?​ở bài viết này Nhà Xưởng Xanh sẽ ​giúp các doanh nghiệp ​hiểu đúng hơn về các thiết bị cần thiết của một hệ thống cứu hỏa và lịch bảo trì định kỳ hàng năm.​Trước tiên, chúng ta cần tìm hiểu

​Hệ thống phòng cháy chữa cháy là gì?

​Hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) là hệ thống tổng hợp các thiết bị, biện pháp và các giải pháp có chức năng phòng ngừa, loại trừ,hạn chế tối đa các nguy cơ tiềm ẩn xảy ra cháy, nổ đồng thời tạo điền kiện thuận lợi cho việc ứng phó khẩn cấp cứu người và tài sản khi xảy ra hỏa hoạn tiếp đến là chữa cháy, chống cháy lan và giảm thiểu tối đa thiệt hại do cháy nổ gây ra.

hệ thống phòng cháy chữa cháy là gì

Các Phương Pháp Chữa Cháy Phổ Biến

​​Các nguồn cháy – chất cháy phổ biến thường gặp là : ​​nguồn cháy từ xăng dầu, nguồn cháy từ giấy, vải, nguồn cháy từ xăng dầu, nguồn cháy từ gỗ,nguồn cháy từ nhựa, nguồn cháy từ kim loại, nguồn cháy nổ do chập điện,nguồn cháy từ mỡ ( bếp ăn gia đình, bếp nấu nhà hàng, bếp nấu công nghiệp…) tùy nguyên nhân và nguồn gây cháy khác nhau mà chúng ta sẽ sử dụng các phương pháp chữa cháy khác nhau tuy nhiên có thể kếp hợp 2 hoặc nhiều phương pháp chữa cháy với nhau trong đó một phương pháp sẽ đóng vai trò chính các phương pháp còn lại đóng vai trò bổ trợ.

Nguyên nhân, điều kiện cần và đủ để xảy ra cháy là gì ? Oxi ( lớn hơn 14%) , Chất cháy ( đã nêu ở trên) Nguồn nhiệt ( đạt tới giới hạn bắt cháy của chất cháy) , Thời gian tiếp xúc đủ của 3 yếu tố trên sẽ hình thành quá trình cháy.Trước khi đi vào các hệ thống chữa cháy chúng ta cần hiểu về các phương pháp chữa cháy:

• Phương pháp chữa cháy làm lạnh : hạ nhiệt độ vùng cháy xuống thấp hoặc hạ nhiệt độ chất cháy xuống thấp hơn nhiệt độ bùng cháy của nó. Nhược điểm của phương pháp này là chỉ áp dụng cho nguồn cháy là kim loại còn đối với nguồn cháy là chất lỏng hay chất khí thì việc hạ nhiệt độ cháy của chất cháy xuống thấp là điều khó thực hiện và không khả thi
• Phương pháp chữa cháy cách ly : khi đã hiểu về các yếu tố gây ra quá trình cháy thì chúng ta sử dụng phương pháp cách ly các yếu tố gây cháy không cho chúng tiếp xúc với nhau để ngăn ngừa quá trình cháy. Phương pháp này cùng sử dụng thêm nước để làm mát và ngăn ngừa quá trình cháy trở lại. Nhược điểm của phương pháp này không áp dụng cho xăng dầu được vì xăng dầu nhẹ hơn nước sẽ bị nổi lên bề mặt không dập tắt được đám cháy.
• Phương pháp chữa cháy bằng việc giảm nồng độ các chất gây cháy : đây là phương pháp áp dụng hữu hiệu cho nguồn cháy là chất lỏng hoặc chất khí. Nguyên tắc là sử dụng các chất hoặc hợp chất trơ ( không có khả năng cháy) thêm vào đám cháy như phun nước, phun sương hơi nước, khí trơ, Co2,bột chữa cháy chuyên dụng..
• Phương pháp chữa cháy kìm hãm phản ứng hóa học gây cháy : đây cũng là phương pháp sử dụng các loại bột chữa cháy chuyên dụng có tác dụng gây ức chế quá trình của phản ứng cháy. Các loại bột chữa cháy này thường có trong các bình chữa cháy .

​Hệ thống phòng cháy chữa cháy bao gồm những gì?

​Tùy thuộc vào mục đích sử dụng mà hệ thống PCCC sẽ có các lựa chọn khác nhau. ví dụ hệ thống PCCC cho nhà xưởng, xí nghiệp sẽ có các thiết bị khác với các thiết bị của hệ thống PCCC cho nhà nghỉ, khách sạn, hay khác với hệ thống PCCC cho cây xăng – dầu…​Tuy nhiên, về cơ bản sẽ gồm các thiết bị sau

​1. Hệ thống báo cháy (Fire alarm system)

​Đây được coi là hệ thống có vai trò quan trọng trong việc phòng cháy chữa cháy. Việc phát hiện kịp thời đám cháy đang bùng phát sẽ giúp chúng ta kịp thời xử lý , dập tắt đám cháy ​đồng thời thông báo đến người lao động​,cư dân tòa nhà và lực lượng chữa cháy.Thông thường hệ thống báo cháy sẽ gồm các thành phần sau:

• Hệ thống thiết bị đầu vào như : đầu báo khói, báo nhiệt, báo lửa, báo gas và công tắc báo cháy khẩn cấp .
• Hệ thống thiết bị đầu ra như : Màn hình hiển thị (​display screen),chuông – còi báo động,đèn báo động, đèn thoát hiểm, bộ quay số điện thoại báo cháy tự động..
• Trung tâm điều khiển hệ thống báo cháy : thường là các tủ báo cháy bao gồm bo điều khiển (mainboard),các module kèm theo,một biến thế và một pin dự phòng (battery) đảm bảo thiết bị hoạt động ​ngay cả khi xảy ra cắt điện.

hệ thống báo cháy còi báo cháy

​Về cơ bản Hệ thống báo cháy sẽ được phân loại làm hệ thống báo cháy thông thường và hệ thống báo cháy theo địa chỉ .

• ​Hệ thống báo cháy thông thường (Conventional Fire Alarm System) chỉ có tác dụng báo cháy cho một ​khu vực rộng không xác định được chính xác khu vực cháy. Hệ thống này thường có giá thành rẻ hơn và phù hợp cho các doanh nghiệp, nhà xưởng nhỏ.

​Hệ thống báo cháy thông thường

• ​​Hệ thống báo cháy theo địa chỉ (Addressable Fire Alarm system) sẽ được thiết lập nhiều địa chỉ riêng biệt khác nhau khi xảy ra cháy ở địa chỉ nào địa chỉ đó sẽ báo cháy về trung tâm điều khiển giúp quản lý dễ dàng và chính xác khu vực cháy.Tại các doanh nghiệp ,nhà xưởng quy mô lớn thường lắp đặt hệ thống báo cháy theo địa chỉ.

Hệ thống báo cháy theo địa chỉ

2. ​Hệ thống chữa cháy (Fire System)

​Đối với mỗi nguồn cháy khác nhau chúng ta sẽ cần phải sử dụng các hệ thống chữa cháy khác nhau cũng vì lý do này mà hệ thống chữa cháy được phân ra​ nhiều loại và nhiều phương pháp chữa cháy khác nhau.

​Dưới đây là các loại hệ thống chữa cháy phổ biến ở Việt Nam

• ​​Hệ thống chữa cháy bán tự động : hệ thống này khá đơn giản bao gồm hộp chữa cháy và vòi cuộn chữa cháy

hệ thống phòng cháy chữa cháy bán tự động

• ​Hệ thống chữa cháy tự động Sprinkler : Sprinkler là tên gọi của đầu phun chữa cháy thường được kích hoạt theo một ngưỡng nhiệt độ xác định, khi xảy ra cháy đầu phun sẽ tự động phun nước trực tiếp vào đám cháy

​Hệ thống chữa cháy tự động Sprinkler

• ​Hệ thống chữa cháy tự động FM-200 (HFC-227ea) : đây là hệ thống sẽ phun ra khí chữa cháy có tên FM200 hoặc HFC227ea vào đám cháy đồng thời khí chứa cháy này có chứa cả thành phần oxi giúp con người có thể duy trì quá trình hô hấp trong khi bị mắc kẹp hoặc trong khi thoát nạn.

Hệ thống chữa cháy tự động FM-200

• ​Hệ thống chữa cháy tự động CO2 : chúng ta đều đã biết khí C​O2 là chất khí sạch , không có khả năng cháy, không gây oxi hóa rỉ sét vậy nên khí CO2 được sử dụng vào việc chữa cháy với mục đích làm loãng tỷ lệ oxi trong không khí cụ thể là oxi đang duy trì phản ứng cháy. Hệ thống này có ưu điểm là không gây hại cho máy móc thiết bị khi sử dụng tuy nhiên có nhược điểm sẽ gây ngạt cho con người nếu phạm vi chữa cháy có diện tích hẹp , không có cửa thoát hiểm. Vậy nên cần lưu ý khi cài đặt hệ thống tự động này cần có độ trễ nhất định đủ thời gian người con người đã thoát khỏi khu vực cháy ​trước khi hệ thống phun CO2.

​Hệ thống chữa cháy tự động co2

• ​Hệ thống chữa cháy tự động bọt Foam : đây là hệ thống áp dụng cực kỳ hữu hiệu khi nguồn cháy là xăng hoặc dầu.Khi xảy ra cháy hệ thống sẽ tự động phun ra bọt (foam) ,loại bọt này có tác dụng phân tách chất lỏng gây cháy ra khỏi không khí và ngọn lửa . Ưu điểm nổi bật của loại bọt chữa cháy này là không gây hại gì cho máy móc, thiết bị, nhà xưởng đây là lựa chọn của nhiều doanh nghiệp sử dụng khi có rủi ro gây cháy cao như các trạm xăng dầu, các máy công nghiệp sử dụng động cơ đốt trong…

​Hệ thống chữa cháy tự động bọt Foam

• ​Hệ thống chữa cháy tự động Stat-X : khác với CO2 hay bọt foam thì Stat-X là một loại hóa chất rắn (xạch) không dẫn điện, an toàn và dễ lắp đặt. Chất rắn Stat-X có tác dụng vào đám cháy theo phương pháp giảm nồng độ chất gây cháy và kìm hãm phản ứng hóa học của quá trình cháy.

​Hệ thống chữa cháy tự động Stat-X

• ​Hệ thống chữa cháy tự động Novec 1230 : Novec 1230 là một hợp chất hóa học có thành phần từ cacbon, flo và oxy. Khi lưu trữ trong bình novec 1230 có dạng lỏng và khi sử dụng chữa cháy sẽ phun ra dạng hóa hơi.Về độ hiệu quả thì novec 1230 hơn gấp nhiều lần so với CO2 hay các loại khí trơ kể trên. Hệ thống này thường được lắp đặt bảo vệ cho các thiết bị ,máy móc có giá trị cao như ​trạm biến áp, phòng máy chủ,trung tâm xử lý dữ liệu, kho bạc,…

​Hệ thống chữa cháy tự động Novec 1230

• ​Hệ thống chữa cháy tự động Nito : Nitơ là loại khí có hiệu năng dập lửa cao và không gây oxi hóa , gây hại cho con người. Hệ thống chữa cháy bắng Nitơ được thiết kế theo tiêu chuẩn NFPA-2001

Hệ thống chữa cháy tự động Nito

• ​Hệ thống chữa cháy cho nhà bếp : Nhà bếp công nghiệp, hay bếp nhà hàng ,khách sạn thường​ sử dụng hệ thống chữa cháy riêng biệt này . Thành phần ​là hóa chất ướt dùng để dập tắt ngọn lửa. Hóa chất ướt này có tác dụng làm mát vùng cháy đồng thời tạo ra một lớp màn cách ly giữa O2 với các thiết bị đang cháy​ và các tác nhân gây cháy.

​Hệ thống chữa cháy cho nhà bếp

​Qua bài viết này, hi vọng các doanh nghiệp hay các chủ đầu tư hiểu rõ hơn về hệ thống chữa cháy là gì và loại hệ thống chữa cháy nào phù hợp với ​nhà máy, xí nghiệp của mình. Chúng ta cần xác định rõ tầm quan trọng củahệ thống phòng cháy chữa cháy bởi khi đã xảy ra hỏa hoạn thì thiệt hại về con người và tài sản sẽ lớn hơn rất nhiều nếu không được trang bị đầy đủ các thiết bị phòng cháy chữa cháy.